Suy thoái kinh tế là tình trạng mà một nền kinh tế giảm sút hoặc thụ động trong một khoảng thời gian dài. Suy thoái kinh tế có thể bao gồm nhiều yếu tố khác nhau, như sụp đổ của thị trường tài chính, suy giảm sản xuất, sụt giảm thu nhập và tăng tỷ lệ thất nghiệp.
Nguyên nhân dẫn tới suy thoái kinh tế
Nguyên nhân dẫn tới suy thoái kinh tế vẫn đang là vấn đề được các nhà lý thuyết và người làm chính sách tranh luận. Mặc dù đa số đều đồng tình rằng nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là sự kết hợp giữa yếu tố nội sinh theo chu kỳ và những cú sốc từ bên ngoài. Tuy nhiên, vẫn có rất nhiều tranh luận khác diễn ra giữa các học thuyết kinh tế để tìm ra nguyên nhân thực sự, cụ thể như sau:
Vàng luôn là kênh đầu tư an toàn
Vàng luôn là loại tài sản có tính rủi ro thấp và ít biến động, do đó rất được ưa chuộng khi tình trạng suy thoái kinh tế diễn ra.
Tính ổn định cùng khả năng tăng trưởng bền vững về giá trị trong dài hạn khiến cho bất động sản trở thành lựa chọn hàng đầu của nhiều nhà đầu tư.
Các cuộc suy thoái kinh tế thế giới
Một số cuộc suy thoái kinh tế đã từng xảy ra trong lịch sử thế giới đã được ghi nhận lại:
Ảnh hưởng của suy thoái đến nền kinh tế
Suy thoái kinh tế xuất hiện sẽ dẫn tới những ảnh hưởng lớn về mặt kinh tế, cụ thể như sau:
Đối với hoạt động thương mại toàn cầu
Lúc này, sự đi xuống của đường cung và cầu sẽ thể hiện rất rõ nét. Tiêu dùng tư nhân, đầu tư của công ty, hoạt động sản xuất, xuất nhập khẩu đều suy giảm đáng kể.
Chu kỳ suy thoái kinh tế là gì?
Chu kỳ kinh tế là sự biến động về khả năng tăng trưởng của một nền kinh tế theo trình tự ba pha: Suy thoái – Phục hồi – Hưng thịnh. Trong đó, Suy thoái và Hưng thịnh có thể coi là hai giai đoạn cốt yếu trong một chu kỳ kinh tế, còn Phục hồi là một quá trình thứ yếu để duy trình một nền kinh tế.
Chu kỳ suy thoái kinh tế có thể xảy ra khi một quốc gia đạt đến đỉnh cao phát triển tại một thời điểm xác định và chưa đủ điều kiện và nguồn lực để phát triển hơn nữa.
Đối với thị trường tài chính – chứng khoán
Kinh tế suy thoái càng nặng, giá trị đồng nội tệ của quốc gia đó sẽ càng giảm mạnh. Điều này không chỉ ảnh hưởng nội bộ quốc gia đó mà còn tác động xấu đến nền kinh tế khác, đặc biệt đối với những quốc gia xuất siêu.
Thị trường chứng khoán có thể hứng chịu các đợt giảm điểm liên tục. Chính các chỉ số trên sàn giao dịch sẽ phản ánh trực quan nhất tình hình kinh tế của mỗi quốc gia.
Tại Việt Nam tình hình kinh tế ảnh hưởng đến mức lương người lao động ra sao?
Căn cứ theo Điều 91 Bộ luật Lao động 2019 có quy định về mức lương tối thiểu như sau:
Theo quy định trên mức lương tối thiểu của người lao động Việt Nam hiện nay được điều chỉnh dựa trên các tiêu chí nêu trên trong đó có căn cứ tốc độ tăng trưởng kinh tế.
Theo đó việc suy thoái sẽ ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng kinh kế từ đó cũng sẽ ảnh hưởng đến việc điều chỉnh mức lương tối thiểu của người lao động sao cho phù hợp hơn với tình hình thực tế.
Suy thoái kinh tế là gì? Trong Kinh tế học vĩ mô, suy thoái kinh tế (Economic/Recession Downturn) được định nghĩa là sự suy giảm của tổng sản phẩm quốc nội thực tế (GDP). Hiểu một cách đơn giản, đây là tình trạng tụt giảm hoạt động kinh tế của cả nước. Thời gian để xác định suy thoái kinh tế là tình trạng suy giảm này phải kéo dài hai hoặc nhiều hơn hai quý liên tiếp trong năm.
Theo đó, suy thoái kinh tế luôn là một bài toán khó mà mỗi quốc gia đều phải tìm ra lời giải để có cách khắc phục nhanh chóng. Bởi nếu để tình trạng này kéo dài thì có thể biến thành khủng hoảng kinh tế và tệ hơn là sự sụp đổ nền kinh tế. Hậu quả để lại chính là những bất ổn trong đời sống, công việc của mỗi người, gây ra sự tụt dốc thương mại toàn cầu.
Khái niệm suy thoái kinh tế
Suy thoái kinh tế (tiếng Anh: Economic downturn) được hiểu là sự tụt giảm về các hoạt động kinh tế kéo dài trong nhiều tháng liên tiếp của một quốc gia.
Suy thoái kinh tế còn có thể nhìn thấy khi tốc độ tăng trưởng kinh tế có giá trị âm trong vòng hai quý trở lên, tức có thể hiểu là sự giảm sút của chỉ số GDP – tổng sản phẩm quốc nội thực tế trong khoảng thời gian trên 6 tháng liên tiếp.
Dấu hiệu nhận biết suy thoái kinh tế là gì?
Định nghĩa suy thoái kinh tế nêu trên cũng một phần cho thấy tình trạng này xuất hiện khi có sự tụt giảm về hoạt động kinh tế nói chung và GDP nói riêng. Bên cạnh đó, suy thoái kinh tế còn được biểu hiện qua một số dấu hiệu cụ thể như sau:
Nguyên nhân gây ra suy thoái kinh tế là gì?
Một số nhà kinh tế học quan niệm rằng các yếu tố ngoại sinh như thời tiết, chiến tranh, giá dầu… là nguyên nhân chính gây ra suy thoái kinh tế trong ngắn hạn. Mặt khác, các học giả theo thuyết tiền tệ lại cho rằng chính sự quản lý tiền tệ yếu kém của chính phủ mới là nguyên nhân chính gây ra sự suy thoái.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy, đa số mọi người đều thống nhất rằng nguyên nhân gây ra suy thoái là bởi cả những yếu tố nội sinh theo chu kỳ và những cú sốc ngoại sinh.
Suy thoái kinh tế ảnh hưởng người lao động ra sao?
Suy thoái kinh tế có ảnh hưởng lớn đối với người lao động và cộng đồng lao động nói chung. Dưới đây là một số cách mà suy thoái kinh tế có thể ảnh hưởng đến người lao động:
Thất nghiệp: Trong thời kỳ suy thoái kinh tế, doanh nghiệp thường giảm sản xuất và cắt giảm chi phí, dẫn đến thất nghiệp tăng cao. Người lao động có thể mất việc làm hoặc gặp khó khăn trong việc tìm việc mới.
Giảm thu nhập: Với sự suy thoái kinh tế, doanh nghiệp thường giảm lương hoặc không tăng lương cho nhân viên. Điều này có thể dẫn đến giảm thu nhập cho người lao động.
Giảm quyền lợi: Trong nỗ lực để tiết kiệm chi phí, các doanh nghiệp có thể cắt giảm các quyền lợi và phúc lợi cho nhân viên, như bảo hiểm y tế, nghỉ phép, và các chương trình khuyến mãi.
Suy thoái trong thị trường lao động: Trong thời kỳ suy thoái, việc làm trở nên hiếm hoi và cạnh tranh khốc liệt. Điều này có thể làm cho người lao động phải đối mặt với sự khó khăn khi tìm kiếm việc làm và có thể chấp nhận điều kiện làm việc kém hơn.
Tác động tâm lý: Suy thoái kinh tế có thể gây ra căng thẳng và lo lắng cho người lao động, đặc biệt là những người bị thất nghiệp hoặc đối mặt với sự không chắc chắn về tương lai.
Tuy nhiên, chính phủ và tổ chức xã hội thường đưa ra các biện pháp nhằm giúp người lao động trong thời kỳ suy thoái kinh tế, như trợ cấp thất nghiệp, đào tạo lại nguồn nhân lực, và các chính sách hỗ trợ. Đồng thời, sự phục hồi của nền kinh tế sau sụy thoái cũng sẽ tạo ra cơ hội mới cho người lao động.
Lưu ý: Thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo.
Đối với thị trường lao động
Tác động của sự suy thoái làm tỷ lệ thất nghiệp tại nhiều quốc gia gia tăng. Tồi tệ hơn, tỷ lệ thất nghiệp cao và không ngừng tăng lên dù chính phủ quốc gia nỗ lực tung ra các gói kích cầu.
Khi thất nghiệp gia tăng, nhiều người không có việc làm có thể dẫn tới các vấn đề về chính trị cũng như an sinh – xã hội.
Những cuộc suy thoái kinh tế lớn trên thế giới
Suy thoái kinh tế thế giới khi đi qua luôn để lại những tổn hại lớn mà khó có thể quên được. Cùng Zalopay điểm lại những cuộc suy thoái kinh tế thế giới để nhìn lại chặng đường phát triển kinh tế trong những năm gần đây:
Năm 1929 là thời điểm mà các sàn giao dịch vô cùng nhộn nhịp nhưng tình trạng thất nghiệp vẫn tăng và sản xuất thì giảm trên toàn cầu. Tổng GDP thế giới giảm đến 26% và tỉ lệ đầu cơ mặc định cao nhất là 15,4%.
Năm 1980 xảy ra hai cuộc suy thoái lớn làm rung chuyển nền kinh tế cả thế giới. Sự kiện đầu tiên diễn ra do một phần thay đổi trong chế độ ở Iran và tình trạng giá dầu tăng mạnh. Sự kiện thứ hai bắt đầu từ năm 1981 và kéo dài đến 16 tháng ngay sau khi Cục Dữ Liệu Liên bang tăng lãi suất để ngăn chặn lạm phát. Tổng GDP giảm xấp xỉ 2,5% và tỷ lệ đầu cơ mặc định cao nhất khoảng 2%.
Cuộc suy thoái toàn cầu năm 2007 - 2009
Suy thoái năm 2007 vẫn là một nỗi ám ảnh tồi tệ nhất kể sau cuộc Đại suy thoái năm 1929. Thời điểm này, bất động sản dường như vỡ trận làm kìm hãm ngành tài chính, tín dụng và thế chấp. Ước tính GDP giảm 4,3% và tỷ lệ đầu cơ mặc định cao nhất là 4,1%.
Đại dịch COVID-19 đã gây ra một cuộc khủng hoảng chưa từng có tiền lệ của nền kinh tế thế giới. Tốc độ và độ sâu khác thường của giai đoạn suy thoái bắt đầu từ tháng 4/2020, khi tỷ lệ thất nghiệp tăng mạnh chưa từng thấy kể từ sau cuộc Đại khủng hoảng năm 1933. Lúc này, tổng cầu giảm do người dân chỉ ở nhà thay vì chi tiêu, kéo theo hoạt động kinh doanh giảm sút, GDP của hầu hết các quốc gia cũng bị ảnh hưởng tiêu cực.
Tính đến năm 2024, tuy có những dấu hiệu tích cực như chuỗi cung ứng dần ổn định và nhu cầu tiêu dùng tăng trở lại, song sự phục hồi kinh tế vẫn diễn ra không đồng đều giữa các quốc gia. Các vấn đề như lạm phát gia tăng, nợ công chồng chất và bất ổn địa chính trị tiếp tục đe dọa triển vọng tăng trưởng. Thế giới đang hướng tới một trạng thái "bình thường mới", nơi sự linh hoạt và thích ứng là chìa khóa để vượt qua những khó khăn kinh tế còn tồn tại.
Trên đây là một số thông tin liên quan đến suy thoái kinh tế, về những dấu hiệu, nguyên nhân và ảnh hưởng của hiện tượng này. Hy vọng qua bài viết trên, Zalopay đã giúp bạn biết suy thoái kinh tế là gì, nguyên nhân gây nên tình trạng này cũng như giúp bạn có thêm sự chuẩn bị khi gặp trường hợp này.
Bạn từng nghe đến nhưng chưa hiểu rõ suy thoái kinh tế là gì? Bạn cần được giải đáp cho thắc mắc suy thoái kinh tế nên làm gì? SSBM Việt Nam sẽ giúp bạn qua bài viết sau đây.
